Ngày 14/3, hay còn gọi là Ngày số Pi (π), là một dịp để tôn vinh một trong những con số nổi tiếng nhất trong toán học, là cơ hội để chúng ta tìm hiểu về vai trò thiết yếu của toán học trong chuyển đổi số – một xu hướng đang định hình tương lai của nhiều lĩnh vực.
Số Pi (π) – Huyền thoại toán học
Số Pi, ký hiệu là (π), có nguồn góc từ ban đầu của người Babylon và Ai Cập cổ đại đến những đóng góp đáng kể của Archimedes, người đã tính toán chính xác giá trị của Pi bằng phương pháp đa giác nội tiếp và ngoại tiếp. Số Pi (π), là tỷ lệ giữa chu vi và đường kính của một đường tròn, với giá trị xấp xỉ bằng 3,14159. Theo Viện Toán học Quốc gia Hoa Kỳ (National Institute of Standards and Technology - NIST), (π) là một số vô tỉ, có nghĩa là nó không thể được biểu diễn dưới dạng phân số và có nhiều chữ số thập phân không lặp lại. Tính đến năm 2021, (π) đã được tính đến 62,8 triệu triệu chữ số thập phân nhờ vào sức mạnh của các máy tính hiện đại nhất vào thời diểm đó.
Tại sao lại chọn ngày 14/3?
Ngày 14/3 được chọn làm Ngày số Pi vì theo định dạng “tháng/ngày - 3/14” tương ứng với ba chữ số đầu tiên của số (π). Tại một số nơi, người ta thường chọn ngày này là dịp để các nhà toán học, sinh viên và nhất là những người yêu thích bộ môn nghiên cứu toán học cùng nhau kỷ niệm vẻ đẹp và sự phức tạp của nó.
Toán học trong chuyển đổi số
Toán học không chỉ là lý thuyết; nó còn là nền tảng cho nhiều công nghệ hiện đại đang dần thay đổi cách chúng ta sống và làm việc. Dưới đây là một số ứng dụng nổi bật của toán học trong chuyển đổi số:
Trí tuệ nhân tạo (AI)
Theo báo cáo của McKinsey Global Institute, AI có thể tạo ra giá trị kinh tế lên tới 13 triệu tỷ USD vào năm 2030. Các thuật toán học máy (machine learning) giúp việc phát triển hệ thống AI thông minh càng ngày càng được cải thiện, từ đó cho phép chúng ta thực hiện các tác vụ thông minh như nhận diện hình ảnh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và tự động hóa quy trình. Ví dụ, công nghệ nhận diện khuôn mặt, vân tay (sinh trắc học), đã được ứng dụng phổ biến trong cuộc sống hiên nay như sử dụng trên các thiết bị điện thoại thông minh, hệ thống an ninh hay các giao dịch tài chính ngân hàng. Những việc này đều được thực dựa trên các thuật toán phức tạp để phân tích và nhận diện cho từng cá nhân.
Khoa học dữ liệu
Theo một nghiên cứu của IBM, khoảng 2.5 triệu terabyte dữ liệu được tạo ra mỗi ngày. Toán học thống kê là một công cụ quan trọng giúp cho việc phân tích và rút ra thông tin có giá trị từ khối lượng dữ liệu khổng lồ này trở nên dễ dàng hơn. Nghiên cứu của NewVantage Partners còn cho thấy 97% các công ty lãnh đạo trong lĩnh vực dữ liệu đang đầu tư vào khoa học dữ liệu để tối ưu hóa quy trình và nâng cao trải nghiệm đến cho khách hàng.
An ninh mạng
Theo Cybersecurity Ventures, tổn thất toàn cầu từ các cuộc tấn công mạng ước tính sẽ đạt tới 10,5 triệu tỷ USD vào năm 2025. Toán học mật mã đang dần đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo mật thông tin cá nhân và hệ thống ra khỏi các mối đe dọa trên không gian số. Các thuật toán mã hóa như AES (Advanced Encryption Standard) đã được sử dụng nhằm bảo vệ dữ liệu nhạy cảm, đảm bảo rằng thông tin của người dùng luôn được an toàn và bảo mật.
Ứng dụng trong các lĩnh vực khác
Toán học không chỉ có mặt trong công nghệ mà còn hiện diện trong cuộc sống với nhiều lĩnh vực khác nhau như giáo dục, tài chính, y tế, giao thông, kiến trúc... Ví dụ như, ta có thể thấy trong lĩnh vực y tế, các mô hình toán học được sử dụng để dự đoán sự lây lan của trận dịch COVID-19 vừa qua. Theo một nghiên cứu của Đại học Harvard, việc ứng dụng các mô hình toán học đã giúp các nhà hoạch định chính sách đưa ra quyết định kịp thời, đúng đắn và hiệu quả trong việc kiểm soát dịch bệnh.
Kết luận
Ngày 14/3 được coi là dịp để tôn vinh Số Pi (π), đồng thời còn là cơ hội để chúng ta khám phá và kỷ niệm sức mạnh của toán học trong chuyển đổi số. Từ AI, khoa học dữ liệu đến an ninh mạng, toán học đang đóng vai trò then chốt trong cuộc sống và việc định hình phát triển tương lai.
